Biber…
Biberin turk mutfaginda seckin yeri var.Biberden bir cok yemek yapildigi gibi, pek cok yemege ve salataya da taze yesil biber veya pul kirmizi biber konulur.
Biber..Agzinin tadini bilenler icin, tipki sarmisak,gibi,sogan gibi,’:”olmazsa olmaz” yiyeceklerden biridir.Biberin her turlusu olur,Uzunu kisasi sivrisi,tombulu,yassisi, dilimli ve domates gibi yuvarlagi,tatlisi,acisi,kurusu,tazesi;tozu,pullu; yesili;sarisi kirmizisi turuncusu moru,sus biberini de unutmamak gerek.
Biberin, gelinlerin,kizlarin baslarindaki yazmalari susleyen oyasida vardir.ama,bizim konumuz,ister kendi basina isterse cesni verici olarak sofralarimizi susleyen biber.
Turk mutfaginda biberin seckin bir yeri var.Biberden bir cok yemek yapildigi gibi pek cok yemege ve salataya da taze yesil biber veya kirmizi pul biber konulur.Iste dolmalik biberle yapilan etli veya zeytinyagli dolmalar.ustasinin elinden ciktiysa birer basyapit sayilir.Carliston,sivri veya dolmalik biberle yapilan kutur kutur tursular,Domates biber denilen etli kirmizi biber salcalari;yemege verdigi koku ve lezzet bir yana,ceviz ve zeytinyagiyla karistirilip ekmege suruldu mu enfes bir kahvaltilik olur.Ya kizartmasi… bol sarmisakli yogurtla veya domates sosuyla suslenmis biber kizartmasi,hele de biberi hafif aciysa,yaz sofralarinin bas tacidir…Carlistonla veya yassi kirmizi biberle yapilan biber parpusu da oyle. Carliston veya kirmizi biber ateste hafifce parpulanir,kabuklari soyulduktan sonra cekirdekleri ayiklanip uzun parcalar halinde bir kayik tabaga dizilir..Uzerine zeytinyagi,dovulmus, veya kucuk kucuk dogranmis bolca sarmisak ve birazda limon gezdirilir ki yemege doyum olmaz.
Taze yesil biber coban salatasinin vazgecilmez unsurudur,sarmisagin cemeni kirmizi pul bibersiz olmaz.Kahvaltida haslanmis yumurta yemeyi seven nice kisi ince ince dilimledigi yumurtasini kekik ve kirmizi pul biberle susler,Zeytin severler de zeytinyagi ve limonla yaptiklari sosa kirmizi pul biber eklemeyi ihmal etmezler..Boylece kahvaltinin hem damaga hem de goze hitap etmesi saglanir.Pazar gunleri oglene dogru yapilan”buyuk kahvalti da” masayi domatesin yani sira taze yesilbiberlede susledinizmi sofranin keyfi yerine gelir.kahvaltinin hakki verilir.
Biberden acele “tursu” da yapilir,eger caniniz biber tursusu cektiyse,ama o kadar beklemeye de tahammulunuz yoksa, carliston biberi alir.guzelce haslar.sonrada sirke ve sarmisakla karistirirsiniz.iste size acele tursu…Bir de giritlilerin yaptigi cokelekli biber vardir,bunun icin carliston veya kucuk dolmalik biberin sap kisimlari kesilir,cekirdekleri ayiklanir,Cokelek taze nane,kurunane,kucuk kucuk dorganmis domates ve cok ince kiyilmis kuru sogan,iyice karistirilip biberlerin icine doldurulur,doldurulmus biberler kizgin yagda kisa bir sure cevrilir, bu arada biberlerin dagilmamasina dikkat edilmelidir. Daha sonra afiyetle yenir.
Biber ;;patlicangiller familyasinin capsicum cinsinden bir bitkidir, En yaygin turu capsicum,annuum denilen bizim de gunluk hayatimizda bilip kullandigimiz turudur…Biberin anayurdu amerika,dir, peru,da biberin tarih oncesi donemlerde varligina iliskin bir cok kalinti bulunmustur..Kolomb’un 1493 te amerikaya varmasindan sonra, 1493’de avrupaya getirilmis ve hizla yayginlasmistir.
Biber bol isi,isik ve nem ister A ve C vitaminleri acisindan cok zengindir, Aci bibere bu tadi kapsaisin denilen ve mide salgisini arttiran alkaloid verir,istah acici,idrar arttirici ve uyarici etki yapar…Biberin distan suruldugunde romatizmal agrilara iyi geldigi de soylenir……Biber turkiyenin her yerinda yetistirilir, ama kiyi seridinde yaygindir, Seraciligin son yillarda gosterdigi gelismeyle birlikte,her mevsim bulunabilen bir bitki olmus ve uretim miktari artmistir…1985.de 490 bin ton,olan dolmalik biber uretimi 1989 da 525 bin tona,yine 1985’te 235 bin ton olan sivri biber uretimi de 1989 da 328 bin tona cikmistir,Aydin,samsun,bursa,antalya,hatay,izmir,mugla,adana,manias ve balikesir dolmalik biber uretiminde..Samsun bursa hatay,antalya icel ve gazi antep de sivri biber uretiminde basta gelir.
Tuketimde hangi ilin basi cektigi hakkinda herhangi bir istatistik yoksa dab u konuda urfalilarin hakkini vermek gerekir. “Isot” denilen ve evlerde hazirlanan kirmizi pul biber,urfa mutfaginin degismez ogesidir, Urfada aile basina yilda 300 kilo taze ve 30-40 kilo kirmizi pul biber tuketildigi soylenir.
Alintidir.
Okuyanlara tesekkurler.
Biberin turk mutfaginda seckin yeri var.Biberden bir cok yemek yapildigi gibi, pek cok yemege ve salataya da taze yesil biber veya pul kirmizi biber konulur.
Biber..Agzinin tadini bilenler icin, tipki sarmisak,gibi,sogan gibi,’:”olmazsa olmaz” yiyeceklerden biridir.Biberin her turlusu olur,Uzunu kisasi sivrisi,tombulu,yassisi, dilimli ve domates gibi yuvarlagi,tatlisi,acisi,kurusu,tazesi;tozu,pullu; yesili;sarisi kirmizisi turuncusu moru,sus biberini de unutmamak gerek.
Biberin, gelinlerin,kizlarin baslarindaki yazmalari susleyen oyasida vardir.ama,bizim konumuz,ister kendi basina isterse cesni verici olarak sofralarimizi susleyen biber.
Turk mutfaginda biberin seckin bir yeri var.Biberden bir cok yemek yapildigi gibi pek cok yemege ve salataya da taze yesil biber veya kirmizi pul biber konulur.Iste dolmalik biberle yapilan etli veya zeytinyagli dolmalar.ustasinin elinden ciktiysa birer basyapit sayilir.Carliston,sivri veya dolmalik biberle yapilan kutur kutur tursular,Domates biber denilen etli kirmizi biber salcalari;yemege verdigi koku ve lezzet bir yana,ceviz ve zeytinyagiyla karistirilip ekmege suruldu mu enfes bir kahvaltilik olur.Ya kizartmasi… bol sarmisakli yogurtla veya domates sosuyla suslenmis biber kizartmasi,hele de biberi hafif aciysa,yaz sofralarinin bas tacidir…Carlistonla veya yassi kirmizi biberle yapilan biber parpusu da oyle. Carliston veya kirmizi biber ateste hafifce parpulanir,kabuklari soyulduktan sonra cekirdekleri ayiklanip uzun parcalar halinde bir kayik tabaga dizilir..Uzerine zeytinyagi,dovulmus, veya kucuk kucuk dogranmis bolca sarmisak ve birazda limon gezdirilir ki yemege doyum olmaz.
Taze yesil biber coban salatasinin vazgecilmez unsurudur,sarmisagin cemeni kirmizi pul bibersiz olmaz.Kahvaltida haslanmis yumurta yemeyi seven nice kisi ince ince dilimledigi yumurtasini kekik ve kirmizi pul biberle susler,Zeytin severler de zeytinyagi ve limonla yaptiklari sosa kirmizi pul biber eklemeyi ihmal etmezler..Boylece kahvaltinin hem damaga hem de goze hitap etmesi saglanir.Pazar gunleri oglene dogru yapilan”buyuk kahvalti da” masayi domatesin yani sira taze yesilbiberlede susledinizmi sofranin keyfi yerine gelir.kahvaltinin hakki verilir.
Biberden acele “tursu” da yapilir,eger caniniz biber tursusu cektiyse,ama o kadar beklemeye de tahammulunuz yoksa, carliston biberi alir.guzelce haslar.sonrada sirke ve sarmisakla karistirirsiniz.iste size acele tursu…Bir de giritlilerin yaptigi cokelekli biber vardir,bunun icin carliston veya kucuk dolmalik biberin sap kisimlari kesilir,cekirdekleri ayiklanir,Cokelek taze nane,kurunane,kucuk kucuk dorganmis domates ve cok ince kiyilmis kuru sogan,iyice karistirilip biberlerin icine doldurulur,doldurulmus biberler kizgin yagda kisa bir sure cevrilir, bu arada biberlerin dagilmamasina dikkat edilmelidir. Daha sonra afiyetle yenir.
Biber ;;patlicangiller familyasinin capsicum cinsinden bir bitkidir, En yaygin turu capsicum,annuum denilen bizim de gunluk hayatimizda bilip kullandigimiz turudur…Biberin anayurdu amerika,dir, peru,da biberin tarih oncesi donemlerde varligina iliskin bir cok kalinti bulunmustur..Kolomb’un 1493 te amerikaya varmasindan sonra, 1493’de avrupaya getirilmis ve hizla yayginlasmistir.
Biber bol isi,isik ve nem ister A ve C vitaminleri acisindan cok zengindir, Aci bibere bu tadi kapsaisin denilen ve mide salgisini arttiran alkaloid verir,istah acici,idrar arttirici ve uyarici etki yapar…Biberin distan suruldugunde romatizmal agrilara iyi geldigi de soylenir……Biber turkiyenin her yerinda yetistirilir, ama kiyi seridinde yaygindir, Seraciligin son yillarda gosterdigi gelismeyle birlikte,her mevsim bulunabilen bir bitki olmus ve uretim miktari artmistir…1985.de 490 bin ton,olan dolmalik biber uretimi 1989 da 525 bin tona,yine 1985’te 235 bin ton olan sivri biber uretimi de 1989 da 328 bin tona cikmistir,Aydin,samsun,bursa,antalya,hatay,izmir,mugla,adana,manias ve balikesir dolmalik biber uretiminde..Samsun bursa hatay,antalya icel ve gazi antep de sivri biber uretiminde basta gelir.
Tuketimde hangi ilin basi cektigi hakkinda herhangi bir istatistik yoksa dab u konuda urfalilarin hakkini vermek gerekir. “Isot” denilen ve evlerde hazirlanan kirmizi pul biber,urfa mutfaginin degismez ogesidir, Urfada aile basina yilda 300 kilo taze ve 30-40 kilo kirmizi pul biber tuketildigi soylenir.
Alintidir.
Okuyanlara tesekkurler.
)))